Onze Douzelagepartner in Bulgarije: Tryavna
Lopend door Tryavna treft je meteen de tweeslachtigheid van dit stadje dat in het hart van Bulgarije ligt aan de rand van het noordelijk deel van de Balkan. Aan de ene kant oogt het heel traditioneel met huizen die je kent van oude foto’s of van de albums van Kuifje. Aan de andere kant zie je de poging om modern te zijn, modern in de zin van wat in de communistische sovjet-tijd de gebruikelijke stijl van bouwen was. Voor Bulgaarse begrippen ziet de plaats er redelijk welvarend uit, zeker in vergelijk met de indrukken die je opdoet elders in Bulgarije op het platteland of aan de rand van de steden. Door het stadje stroomt het riviertje, de Tryavna, waar de plaats naar genoemd is, met daar overheen de Kivgireniyat- brug met de ernaast gelegen klokkentoren die prominent bijdragen aan de indrukken die je als bezoeker krijgt. Een beetje Valkenburg in het klein met de winkeltjes en restaurantjes in de Tsar Kaloyanstraat waar men plaatselijke producten aan de man probeert te brengen. De rust is er weldadig. Er heerst een dorpse, relaxte sfeer waarin je bijna onopvallend van de ene plek naar de andere kunt slenteren.
Het stadje ontstond in de tijd dat het hier nog Thracië heette, dat wil zeggen rond 700 n.c. De eerste meldingen dateren vanaf de 12e eeuw, omdat de stad toen privileges ontving vanwege zijn bijdrage aan het Bulgaarse Rijk. Midden 18e eeuw ontstond er een hang naar het oorspronkelijke Bulgarije. De stad was toen sterk betrokken bij het opnieuw ontwikkelen van traditionele ambachten als gevolg van het verwerven van de onafhankelijkheid van het Turkse, Ottomaanse Rijk. Men had behoefte aan het ontdekken en zichtbaar maken van een eigen identiteit. Dat leidde ertoe dat zich een eigen stijl van bouwen en decoreren van huizen ontwikkelde, de zogenaamde National Revival Architectuur. Het stikt in Tryavna van de gebouwen in deze stijl en het doet weldadig aan naast de inmiddels wat armoedig aandoende architectuur van het sovjet-tijdperk die nog overal volop aanwezig is.
Naast het centrale plein Capitan Diado Nikola – genoemd naar een Bulgaarse revolutionair die in 1852 een mislukte opstand was begonnen – met de reeds genoemde klokkentoren en brug wordt het beeld van de stad ook gevormd door de kerk van de aartsengel Michael. Deze kerk werd gesticht in de late 12e eeuw nadat de Bulgaarse Tsaar de Byzantijnse keizer had verslagen. Van later datum is het huis, nu museum, van vader en zoon Petko en Pencho Slaveykov, waarvan de laatste wellicht de Nobelprijs had gekregen als hij niet vlak daarvoor was overleden. Zij hebben een grote bijdrage geleverd aan de versterking van het onderwijs om op die manier bij te dragen aan het zelfbewustzijn en zelfstandigheid van het Bulgaarse volk.
Vandaag is Tryavna vooral een toeristische stad, met evenementen als volksdans, begeleidt door traditionele muziekinstrumenten die in Tryavna volop worden gemaakt in de kleine werkplaatsjes overal in de stad. Zelfs vuurdansers zijn er nog actief en hun voorstelling trekt volop belangstelling, ook van toeristen die er licht huiverig naar staan te kijken. Na afloop van een voorstelling wordt er vanuit de toeschouwers spontaan een kring gevormd en gaat oud en jong in een soort Sirtaki-dans rond. Iedereen sluit aan en kent de passen die gezet moeten worden om mee te kunnen doen. De dans gaat rond en rond tot iedereen op een kluitje staat en vervolgens opent dat zich weer en begint opnieuw.
Buiten het toerisme, als belangrijke bron van inkomsten, is er de kledingfabriek en de bedrijven die zich richten op het verwerken van het hout dat in de omgeving uit de bossen wordt gehaald. Het hout wordt veelal gebruikt voor de fabricage van meubels en uiteraard voor allerlei producten die voor de toerist gelden als origineel Bulgaars.
Herman Langenveld
